مقصود فراستخواه

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
مقصود فراستخواه
زادهٔ۱۳۳۵
تبریز
محل زندگیتهران
ملیتایرانی
تحصیلات۱-فلسفه ۲- الهیات ۳- برنامه‌ریزی توسعه آموزش عالی
محل تحصیلدانشگاه تبریز
دانشگاه تهران
دانشگاه شهید بهشتی
پیشهجامعه‌شناس
شناخته‌شده برای۱. مطالعات دین، ۲. مطالعات اجتماعی، ۳. مطالعات علم، آموزش عالی و دانشگاه
والدینمحمد، صغری

مقصود فراستخواه (متولد ۱۴ اردیبهشت ۱۳۳۵ در تبریز)[۱]جامعه‌شناس ایرانی و استاد برنامه‌ریزی توسعه آموزش عالی در مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی[۲] است.[۳][۴] هم‌زمان با روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه، روزی که از سوی سازمان یونسکو در تقویم جهانی ثبت شده‌است، هیئت داوران، جایزهٔ ترویج علم سال ۱۳۹۶ را به مقصود فراستخواه به دلیل فعالیت و تلاش بی‌وقفه، مسئولانه، هدفمند، همه‌جانبه، انسانی و اخلاقی در حوزه‌های دانشگاهی و عمومی برای بسط دانش جامعه‌شناسی و همچنین تعهد به تداوم کار فرهنگی، ترویجی و علمی تقدیم کرد.[۵][۶][۷][۸] جایزه نشان دهخدا در چهارمین دورهٔ آن(۱۳۹۷) و به خاطر کتاب برگزیدهٔ «نظارت و ارزشیابی در آموزش عالی» به عباس بازرگان و مقصود فراستخواه تعلق گرفت.[۹]

در دهمین جشنواره بین‌المللی فارابی (۷بهمن ۹۷)، مقصود فراستخواه برگزیدهٔ جایزهٔ «مطالعات میان رشته‌ای» شناخته شد.[۱۰]

فراستخواه «نظریه ایرانی کنشگران مرزی» را از رهگذر پژوهش‌های درونمان خود در ایران به دست داده‌است.[۱۱]

تحصیلات دانشگاهی[ویرایش]

تحصیلات دانشگاهی او در رشته‌های فلسفه، الهیات و برنامه‌ریزی توسعه آموزش عالی بوده‌است. او هم‌اکنون در دانشگاه‌های تهران، شهید بهشتی و علامه طباطبایی تدریس می‌کند.[۱۲][۱۳] فراستخواه مؤسس و دبیر علمی میز آینده پژوهی آموزش عالی در مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی است.[۱۴]

فراستخواه «نظریه ایرانی کنشگران مرزی» را از رهگذر پژوهش‌های درونمان خود در ایران به دست داده‌است. وی در نیمه اول دهه ۷۰شمسی در دانشگاه‌ها ومراکز آموزش عالی تبریز تدریس کرده‌است. از نیمه دوم دهه ۷۰ شمسی تا کنون (سال تحصیلی ۹۴–۹۳)، در دانشگاه‌های تهران، علامه طباطبایی، الزهرا و شهید بهشتی به تدریس اشتغال دارند.[۲][۱۵] موضوعات تدریس فراستخواه عبارت بوده‌است از:[۱۶][۱۷] جامعه‌شناسی تغییرات فرهنگی، تاریخ تفکر اجتماعی، جامعه‌شناسی دین، جامعه‌شناسی جوانان، سیاست گذاری و برنامه‌ریزی آموزش عالی، کیفیت دانشگاه، اعتبار سنجی و روش‌های تحقیق کیفی. حوزه‌های اصلی تحقیقاتِ فراستخواه عمدتاً سه قلمرو را دربرگرفته‌است: ۱. مطالعات دین، ۲. مطالعات اجتماعی، ۳. مطالعات علم، آموزش عالی و دانشگاه. بخشی از نتایج این تحقیقات در قالب کتاب‌ها[۱۸] و مقالات[۱۹][۲۰] منتشر شده‌است.[۲۱][۲۲]

کنشگر مرزی[ویرایش]

کنشگر مرزی نظریه ای ایرانی است که مقصود فراستخواه آن را بر اساس مطالعات تاریخ معاصر ایران مطرح و توسعه داده‌است. کنشگر مرزی عاملی انسانی است که می‌کوشد در فاصله میان محدودیتهای ساختاری ایران،[۲۳] امکان‌هایی تازه کشف یا حتی خلق بکند.[۲۴] در مرزهای میان دولت وجامعه در تردد است.[۲۵] بین دیوان حکومتی و ایوان اجتماعی رفت‌وآمد می‌کند.[۲۶] هر چند محدودیت‌های جامعه مدنی در ایران به صورت مانعی جدی بر سر راه توسعه ایران درآمده است اما پس زمینه‌های فرهنگ و تمدن ایرانی از یک سو و پویایی شناسی خاص در زیر پوست این جامعه از سوی دیگر موجب می‌شود نژاد کاملاً متفاوتی از کنشگران به عرصه بیایند و طرح تغییر را همچنان پی بگیرند.[۲۷] در نظریه ایرانیِ کنشگران مرزی سه دورهٔ قاجار، پهلوی و بعد از انقلاب اسلامی بررسی شده‌است، انواع مدلها و شیوه‌های عمل این کنشگران، بسترهای ظهور و خاستگاه‌های فعالیتی آنها، سنخ‌شناسی این کنشگران،[۲۸] ظرفیتهای عملکردی، کارکردهای نهادساز و ساخت دهنده و سرانجام آسیب‌شناسی و محدودیتهایشان مورد بحث قرار گرفته‌است. رهیافت کنشگر مرزی از رهگذر استقرای جزء به جزء تاریخ ایرانی و تنوعات کنش‌های ایرانیان به‌ویژه در شرایط شکاف بین دولت و ملت به دست آمده‌است.

نظریه ایرانی کنشگر مرزی کوششی است برای عبور از سرمشق فقدان و نگاه یکسویهٔ آسیب شناختی در فهم مسائل جامعه ایرانی.[۲۹] نظریه‌پرداز با حساسیت تاریخی به توصیف غنی در هر یک از سه دوره مبادرت می‌کند و می‌کوشد تجربه‌های زیستهٔ این کنشگران را قابل فهم بکند، نشان بدهد که چگونه در دل جامعه ایرانی توانایی‌های بالقوه ای برای تداوم زندگی حتی در شرایط عسرت تاریخی و انسدادهای ساختاری وجود دارد و رمز بقای موجودیتی به نام ایران و صلح و همبستگی اجتماعی[۳۰] بوده‌است.[۳۱]

«کنشگر مرزی» از شواهد میدانی در تاریخ ایران کشف، صورت‌بندی و توضیح شده‌است. با توضیح علّی و به‌صورت سیستماتیک و همراه با شواهد تجربی تشریح شده‌است. در وهله نخست نظریه به این پرسش می‌پردازد که این نوع کنشگری چرا به وجود می‌آید؟ نظریه چرایی بروز این روش کنشگری برمی‌شمارد؛ مثل بزرگی دولت یا بزرگی اقتصاد دولتی را یکی از علل می‌داند. استقلال دولت از درآمد مالیاتی و اتکای دولت به رانت‌ها و منابعی کمیاب مانند نفت، جایگاهی بی‌بدیل به دولت و سپس نقش مهم به کنش‌های مرزی می‌دهد. همچنین است هزینه بالای تغییر و نیز موقعیت خاص منطقه‌ای و بین‌المللی ایران و بقیه.[۳۲]

پرسش بعدی که نظریه به آن می‌پردازد این است که این نوع از کنشگری، ریشه در چه زمینه‌هایی دارد؟ اینها نیز احصا شده‌اند مانند کهنسالی ایران و خاطرات تمدنی، تصاویر ذهنی و خیال‌ها که سبب شده‌است انسان ایرانی از زندگی و پیشرفت دست برندارد. انسان ایرانی در هر زمانه و زمینه‌ای در پی تصاویر بلند و خیال‌های خود باشد و از هر طریق راهی به آنها بجوید. ایرانیان در ذخیره تاریخی گران‌بار خود ابن‌سیناها، خیام‌ها و خوارزمی‌ها دارند و با همین تصاویر است که از زندگی دست نمی‌کشند. البته وجه دیگر نیز آن است که روح سازگار ایرانی سبب می‌شود در هر جای و شرایطی راهی بجوید و روشی بسازد. آن ناآرامی همیشگی که مسبب سازگاری ایرانیان شده‌است و گاه به‌افراط هم شاید رفته‌است، خواه‌ناخواه، زمینه این گونه کنش، یعنی کنشگری مرزی را در ایران فراهم کرده‌است. اصولاً این نظریه می‌گوید صوَر خیال انسان ایرانی وسیع است. وسعت صور خیال ایرانی و قدرت تخیل اجتماعی ایرانی سبب شده که وقتی از یک طریق نتوانسته، طرق دیگری را برگزیده است.[۳۳]

پرسش سوم آن است که کنشگران مرزی از چه راهبردها یا تاکتیک‌هایی استفاده کرده‌اند؟ کنشگران مرزی چه راهکارهایی یافته یا ساخته‌اند؟ نظریه‌پرداز روش‌ها یا ترفندهای گوناگون را به ما نشان می‌دهد. از مذاکره و چانه‌زنی گرفته تا صدابخشی مردمان و توانمندسازی جامعه. از دیپلماسی و آموزش حکمرانان گرفته تا تصمیم‌سازی و اصلاح، تعدیل یا ارتقای سیاست‌گذاری.

پرسش چهارم که نظریه‌پرداز ایرانی و تشریح کرده‌است، این است که کدام متغیرها، کنش‌های مرزی را تقویت یا تعدیل کرده‌اند؟ در پاسخ به این پرسش نشان می‌دهد که گاهی روابط یا نسبت‌های خانوادگی توانسته‌است این نوع کنش را تسهیل یا حتی تقویت کند. همچنین ویژگی‌های شخصی مانند هوش کنشگر -در غیاب ساختارهای هوشمند- اهمیت زیادی داشته‌است. توانایی شخص کنشگر در خلاقیت یا در طرح افکندن ابتکارات نیز امکان این نوع کنشگری را تشدید و تقویت کرده‌است. سوای این خصایص فردی و خانوادگی و خاندانی عوامل محیطی و خارجی مانند بحران‌ها نیز تشدیدکننده بوده‌اند. گاهی بحران‌ها گوش دولت‌ها را شنواتر کرده‌است و به این ترتیب کنش‌های مرزی را تقویت کرده‌اند.[۳۴]

از سوی دیگر بنا به تصریح خود نظریه‌پرداز کنشگر مرزی، این نظریه بنا ندارد ایدئولوژی باشد. این نظریه در پی تجویز نیست بلکه در پی توصیف است، البته توصیفی فربه، غنی و سیستماتیک. همچنین باید توجه کرد که این نظریه، دعوت به نظریه اعتدال نیست. مرادش این نیست که حد وسط خوب است. نظریه «نه دولت و نه ملت» یا «کمی دولت و کمی ملت» نیست. این نظریه رهیافت رئالیسم انتقادی را در پیش می‌گیرد. «کنشگر مرزی» آدم فرهمند، همه‌فن‌حریف و قهرمان نیست. همه‌کاره نیست. افزون بر این یگانه کنشگر جامعه ایران هم نیست. حتی شاید کنشگر برتر هم نباشد. نکته این است که بدانیم هست. در کنار کنشگران مدنی هست. وی هم کار خودش را به انجام می‌رساند.[۳۵]

کتاب کنشگران مرزی[۳۶]

با افزایش شکاف ملت-دولت و در شرایط انسداد، که پنجره‌ها برای گفت‌وگو بسته می‌شوند، پل‌های ارتباطی از بین می‌روند، دیوارهای بی‌اعتمادی بلندتر، و حوزه‌های مدنی ضعیفتر می‌شوند، فضایی از ناامیدی بر اذهان سنگینی حاکم است که اعتماد به نفس اجتماعی را تهدید می‌کند. اما جامعه ایرانی از نفس نمی‌افتد. قابلیتهای تمدنی و فرهنگی سبب می‌شود که عاملان اجتماعی با تنوع بخشیدن به شیوه‌های عمل خود، صورتهای متفاوتی از کنشگری در پیش بگیرند.

کنشگری مرزی یکی از این تنوعات و ابتکارات عمل اجتماعی توسط عاملانی است که پایی در حکومت و پایی در جامعه دارند، میان ایوان جامعه و دیوان دولت تردد می‌کنند و دست به خلاقیتهای مختلف می‌زنند، فضای واسط به وجود می‌آورند، روزنه‌هایی برای گفت‌وگو می‌گشایند و برای توسعه پایدار ایران، ظرفیت‌سازی و برای جامعه ایرانی، توانمندسازی می‌کنند.

در چنین وضعیتی بیم آن می‌رود که همین کنش گران نیز توسط دولت‌ها طرد و به حاشیه رانده شوند؛ یا خود آنها به قدرت و رانت و زیست سیاست چسبندگی پیدا کنند، در آن صورت، دوباره تمام دستاورد نسل‌ها در سیاه‌چاله‌های مناقشات فرومی‌رود و امر توسعه و پایداری در جامعه همچنان به تعویق می‌افتد.

مقصود فراستخواه با توسعه «نظریه ایرانی کنشگران مرزی»، به سراغ این مسئله رفته‌است. این نظریه توضیح می‌دهد که عمل مرزی چرا و بر اثر چه موجبات و زمینه‌هایی توسط عاملان ایرانی اتخاذ می‌شود، چه اقسامی دارد، چه متغیرهایی می‌توانند کنش مرزی را تعدیل یا تشدید بکنند و کدام پیامدها و آثار از این نوع کنش‌ها انتظار می‌رود. نظریه‌پرداز، مبانی و مدلهای متنوع کنشِ مرزی در تاریخ معاصر را با ذکر احوال و اعمالِ کنشگران مختلف در دویست سال تاریخ معاصر توضیح می‌دهد و هم قابلیتها و دستاوردها و هم محدودیتها و معرضهای عملکرد مرزی را محل تأمل و تحلیل قرار می‌دهد.[۳۷]

در این کتاب نظریه‌پرداز با تفصیل و دقت بر محدودیت‌ها و موانع کنش‌های مرزی مداقه کرده‌است. وی موانع و محدودیت‌هایی مانند «چسبندگی کنشگران مرزی به بوروکراسی دولتی»، «تولید فعالیت به جای نهادسازی و توانمندسازی»، «بوروکراسی دولت، روح خلاقیت و چالاکی از کنشگران می‌ستاند»، «لختی، ماندگرایی و فرمالیسم»، «فقدان ظرفیت‌های جذب در حکومت»، «دشواری بازی در زمین گل‌آلوده» و «قدرت دانشی و کارگذاری از عهده قدرت حکومتی و رانتی برنمی‌آید» را برشمرده است.[۳۸]

از سوی دیگر نظریه‌پرداز تأکید دارد که گاهی نظریات با درک عامه‌پسند تأویل می‌شود؛ بنابراین می‌خواهد که از همین آغاز مراقبت کنیم تا نظریه عامه‌پسند نشود. او این نگرانی را به روشنی ابراز می‌کند که «تأویل عامه‌پسند نظریه‌های بزرگ بسیار مهم است و من در مورد نظریه کنشگران مرزی نیز این ترس را دارم که نوعی بدفهمی و سوءِ تأویل اجتماعی از آن به دست داده شود که از عمق نظریه و پیچیدگی‌های نظری آن بکاهد».[۳۹][۴۰]

خصوصاً که کنشگر مرزی، چون در میان ایوان و دیوان فعالیت می‌کند، گاهی وسط بازی مبتذلی شکل می‌گیرد و کنشگر مرزی به دلیل وسوسه منافعی که در دستگاه وجود دارد به قدرت چسبندگی پیدا می‌کند به‌ویژه آنکه در ایران، قدرت کالای کمیاب است. در نتیجه بخش بزرگی از کنشگران مرزی به سبب مقتضیات «زیست – قدرت»، خاصیت کنش مرزی خود را از دست می‌دهند و به مدافعان وضع موجود و توجیه‌گر آن تبدیل می‌شوند.[۴۱]

کتاب‌شناسی[ویرایش]

  • مسئلهٔ ایران. مقصود فراستخواه، تهران: آگاه. چاپ سوم،1402[۴۲]
  • استادان استادان چه کردند؛ تاریخ دارالمعلمین و دانشسرای عالی «از ۱۲۹۷ تا ۱۳۵۷». مقصود فراستخواه، تهران: نی. 1400[۴۳][۴۴]
  • تحولات بین نسلی در زندگی دانشگاهی ایران؛ مطالعه ای در سه نسل استادی. مقصود فراستخواه و زهرا محمدی، مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی[۴۵][۴۶]
  • دانشگاه و آموزش عالی: منظرهای جهانی و مسئله‌های ایرانی، مقصود فراستخواه، تهران: نشر نی (چاپ دوم)،[۴۷][۴۸] ۱۳۹۷، مؤلف برتر در نخستین جشنواره ملی تجلیل از آثار برتر حوزه جهانی شدن، مرکز مطالعات جهانی شدن، 1392[۴۹]
  • سرگذشت و سوانح دانشگاه در ایران: بررسی تاریخی آموزش عالی و تحولات اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی مؤثر بر آن، مقصود فراستخواه، تهران: رسا،[۵۰][۵۱] ۱۳۸۸
  • سرآغاز نواندیشی معاصر (دینی و غیر دینی): تاریخچه پیدایی و برآمدن اندیشه نوین دینی و غیردینی، مقصود فراستخواه، تهران: شرکت سهامی انتشار (چاپ چهارم، 1388)[۵۲]
  • دانشگاه ایرانی و مسئلهٔ کیفیت: جستارگشایی برای نظام تضمین کیفیت آموزش عالی ایران براساس بررسی تطبیقی ۱۶ کشور جهان، مقصود فراستخواه، تهران: آگاه[۵۳][۵۴](چاپ دوم)،[۵۵] ۱۳۹۵
  • زبان قرآن، مقصود فراستخواه، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۷۶ (چاپ دوم، زبان قرآن، تهران: علمی فرهنگی، 1396)[۵۶]
  • دین و جامعه (مجموعه مقالات)، مقصود فراستخواه | حسین ناظم‌زاده، تهران: شرکت سهامی انتشار، ۱۳۷۷[۵۷]
  • «دین، خرد، دانش: یادداشتهایی بر روند احیاء اصلاح و بازسازی اندیشه»، مقصود فراستخواه، تبریز: تابش، ۱۳۶۸[۵۸]
  • تعریف مجدد دین به ضمیمه طنین هستی و تمنای وجود، مقصود فراستخواه، تهران: تفکر، ۱۳۷۷[۵۹]
  • تدبری در آیات قرآنی، مقصود فراستخواه، تهران: قلم، ۱۳۹۳[۶۰]
  • تاریخ هشتادساله دانشکده فنی دانشگاه تهران، مقصود فراستخواه، تهران: نی، نشر نی آمازونamazon.[۶۱][۶۲][۶۳] چاپ دوم، 1400[۶۴][۶۵]
  • ما ایرانیان: زمینه کاوی تاریخی و اجتماعی خلقیات ایرانی، مقصود فراستخواه، تهران: نی، ۱۳۹۴ (نوبت چاپ:۲۶)،[۶۶] آمازونamazon،[۶۷][۶۸][۶۹][۷۰] کتاب برتر حوزهٔ علوم اجتماعی (تألیف) در جشنوارهٔ مهرنامه در میان ۷۰ کتاب برگزیده از کتاب‌های سال ۱۳۹۴ به انتخاب داوران و مشاوران علمی مهرنامه[۷۱]
  • روش تحقیق کیفی در علوم اجتماعی با تأکید بر نظریهٔ برپایه[۷۲] (گراندد تئوری «GTM").[۷۳][۷۴] فراستخواه، مقصود. تهران:آگاه.[۷۵](چاپ ۱۳)،[۷۶][۷۷][۷۸] 1400[۷۹]
  • هسه بایبر، شارلن نگی(۱۳۹۵). روش تحقیق آمیخته، به هم پیوستن نظریه با عمل. ترجمه مقصود فراستخواه و زینب ترکمان. تهران: مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی.[۸۰] (چاپ دوم)[۸۱]
  • نظارت و ارزشیابی در آموزش عالی، عباس بازرگان و مقصود فراستخواه تهران:انتشارات سمت، چاپ:سوم، 1398:[۸۲][۸۳]کتاب برگزیده اعضای هیئت علمی دانشگاه‌های سراسر کشور در سال ۱۳۹۷ (نشان دهخدا)[۹]
  • گاه و بیگاهی دانشگاه در ایران؛ مباحثی نو و انتقادی در باب دانشگاه پژوهی، مطالعات علم و آموزش عالی. فراستخواه، مقصود(۱۳۹۶). تهران: آگاه. (چاپ چهارم)[۸۴]
  • ذهن وهمه چیز؛ طرح واره‌هایی برای زندگی. فراستخواه، مقصود تهران: نشر کرگدن. (چاپ پنجم 1401)[۸۵][۸۶][۸۷]
  • تاریخ دانشگاه در ایران، مقصود فراستخواه، به کوشش نسرین اصغرزاده، تهران پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی[۸۸]
  • خوداثربخشی در تعلیم و تربیت، مقصود فراستخواه، به کوشش نصرالله دادار، تهران:نشر فرهنگ صبا، 1397[۸۹]
  • صنعت-بازار دانش؛ بررسی لوازم و ابعاد فرهنگی صنعت-بازار دانش. مقصود فراستخواه، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، 1386[۹۰]
  • تاریخ اجتماعی مؤسسه تحقیقات و برنامه‌ریزی علمی و آموزشی تا مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی؛ ایستاده در گذر ایام. مقصود فراستخواه، تهران: مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی. چاپ اول.[۹۱][۹۲]
  • «علوم انسانی و مسئلهٔ تأثیر اجتماعی». مقصود فراستخواه، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. ۱۳۹۹، چاپ اول.[۹۳]
  • آینده پژوهی آموزش عالی و دانشگاه در ایران مبانی و سناریوها. مقصود فراستخواه، تهران: مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی و و مؤسسه مطالعات فرهنگی واجتماعی دو جلد، 1400[۹۴][۹۵][۹۶]
  • روایت مقصود فراستخواه از مسئله توسعه در ایران. گفتگوهای توسعه، زیر نظر محسن رنانی، نگارندگان: مانی کلانی، فرمان رستمی؛ دبیر علمی محسن رنانی، تهران: طرح نو، 1401[۹۷][۹۸][۹۹]
  • کنشگران مرزی، فراستخواه، مقصود (۱۴۰۱). تهران: گام نو. چاپ سوم (کتاب برتر منتخب ۱۴۰۱ در دانش تاریخ)[۱۰۰]
  • اخلاق در ایران؛ بین زمین و آسمان: کاربرد نظریات علمی در عاملیت اخلاقی ما»، مقصود فراستخواه، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه، مرداد 1402[۱۰۱][۱۰۲]

منابع[ویرایش]

  1. «مقصود فراستخواه؛ جامعه‌شناس، نویسنده، پژوهشگر - تبریز پدیا». تبریز پدیا. ۱۳۹۶-۰۸-۱۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۱.
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ «دکتر مقصود فراستخواه - مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی - برنامه‌ریزی آموزش عالی». irphe.ac.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۱۲.
  3. «اعضا». irphe.ac.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ نوامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۱.
  4. vista.ir. «ماهنامه علوم انسانی مهرنامه | به جسمانیت بسنده کرده‌ام | منابع گوناگون». vista.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ نوامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۱.
  5. «جایزه ترویج علم در سال 1396».
  6. «برندگان هجدهمین جایزه ترویج علم ایران». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۷ نوامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۷ نوامبر ۲۰۱۷.
  7. «مراسم هجدهمین دوره جایزه ترویج علم».
  8. «جایزه ترویج علم در سال 1396».
  9. ۹٫۰ ۹٫۱ Behnegarsoft.com (۲۰۱۸-۱۱-۲۰). «ایبنا - چهارمین دوره جشنواره نشان دهخدا برگزیدگان خود را شناخت». خبرگزاری کتاب ایران (IBNA). دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۱۱-۲۳.
  10. «تقدیر از چند چهره حوزه ادبیات و کتاب». www.isna.ir. ۲۰۱۹-۰۱-۲۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۱-۲۸.
  11. «نظریه کنشگر مرزی». شرق. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۴-۲۸.
  12. «HugeDomains.com - RoKhdadetazeh.com is for sale (Ro Khdadetazeh)». rokhdadetazeh.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ مه ۲۰۱۳. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۱.
  13. CIVILICA، سیویلیکا -. «رزومه علمی آقای مقصود فراستخواه سیویلیکا، مقالات علمی کنفرانس و ژورنال». CIVILICA. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۲-۰۱.
  14. «تاریخچه - مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی - میز آینده پژوهی آموزش عالی». irphe.ac.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۱۲.
  15. «M.Farasatkhah Summary C.V.Farsi 1385-92». s5.picofile.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۱۲.
  16. «دکتر مقصود فراستخواه - مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی - برنامه‌ریزی آموزش عالی». irphe.ac.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۱۰.
  17. «مقصود فراستخواه؛ جامعه‌شناس، نویسنده، پژوهشگر - تبریز پدیا». تبریز پدیا. ۱۳۹۶-۰۸-۱۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۱۰.
  18. «کتاب ها». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ ژانویه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۵-۲۳.
  19. «magiran.com:جستجوی مطالب مجلات». www.magiran.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۱۲.
  20. «مقالات». دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۵-۲۳.[پیوند مرده]
  21. ORCID. "Maghsoud Farasatkhah (0000-0002-7535-6074) - ORCID | Connecting Research and Researchers". orcid.org (به انگلیسی). Retrieved 2018-01-10.
  22. «SID.ir | نویسنده مقصود فراستخواه». www.sid.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۱۰.
  23. 2171 (۲۰۱۹-۰۸-۱۱). «فراستخواه: ساختار هم می‌تواند تغییر کند». ایرنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۰۶.
  24. 2171 (۲۰۱۹-۰۸-۱۱). «فراستخواه: از شکاف‌های موجود، به اهمیت کنشگری مرزی رسیدم». ایرنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۰۶.
  25. 2171 (۲۰۱۹-۰۸-۱۱). «فراستخواه: کنشگری مرزی حرکت میان دوگانه‌هاست». ایرنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۰۶.
  26. «Magiran | روزنامه شرق (1398/04/22): مقصود فراستخواه: کنشگری در مرز دیوان دولت و ایوان جامعه». www.magiran.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۰۶.
  27. «Magiran | روزنامه شرق (1396/11/09): کنشگر مرزی و ظرفیت‌هایش برای تغییر». www.magiran.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۰۶.
  28. «سنخ‌شناسی کنشگران مرزی». روزنامه دنیای اقتصاد. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۰۶.
  29. «چگونه به فهم مسئله در ایران دست یابیم | به تاریخ پناه بریم». عطنا. ۱۳۹۹-۰۸-۱۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۰۶.
  30. 10 (۲۰۱۹-۰۲-۲۷). «کنشگران مرزی ظرفیت تحقق همبستگی اجتماعی هستند». ایرنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۰۶.
  31. «ایران هنوز مسئله است». روزنامه اعتماد. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۱۱-۰۶.
  32. «نظریه کنشگر مرزی». شرق. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۴-۲۸.
  33. «کنش مرزی یکی از علل پایان‌نیافتن ایران است - روزنامه هم‌میهن». hammihanonline.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۴-۲۸.
  34. «نظریه کنشگر مرزی». شرق. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۴-۲۸.
  35. «نظریه کنشگر مرزی». شرق. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۴-۲۸.
  36. Behnegarsoft.com (۲۰۲۰-۱۰-۲۱). «مقصود فراستخواه از «کنشگران مرزی» می‌گوید | ایبنا». خبرگزاری کتاب ایران (IBNA). دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۱۰.
  37. «1-9 کنشگران فهرست». s26.picofile.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۱۰.
  38. «نظریه کنشگر مرزی». شرق. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۴-۲۸.
  39. «کنش مرزی یکی از علل پایان‌نیافتن ایران است - روزنامه هم‌میهن». hammihanonline.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۴-۲۸.
  40. «کتاب کنش گران مرزی اثر مقصود فراستخواه». www.bennubook.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۴-۲۸.
  41. «کنش مرزی یکی از علل پایان‌نیافتن ایران است - روزنامه هم‌میهن». hammihanonline.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۴-۲۸.
  42. «کتاب مسئلهٔ ایران (مجموعه مقالات) اثر مقصود فراست‌خواه - آگاه/انتشارات آگاه». www.agahbookshop.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۱۱.
  43. «استادان استادان چه کردند؟ – نشر نی». دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۱۱.
  44. «دانشگاه برای ایران امروز چه کرده‌است؟ / رونمایی از دو کتاب». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۲۲-۰۳-۰۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۱۱.
  45. «چاپ کتاب تحولات بین نسلی در زندگی دانشگاهی ایران». irphe.ac.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۱۱.
  46. «دانشگاه برای ایران امروز چه کرده‌است؟ / رونمایی از دو کتاب». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۲۲-۰۳-۰۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۱۱.
  47. «دانشگاه و آموزش عالی | نشر نی». nashreney.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۱۰.
  48. «دانشگاه و آموزش عالی: منظرهای جهانی و مسئله‌های ایرانی|دانشگاه‌ها و مدارس عالی - ایران ||خانه کتاب |ketab.org.ir». www.ketab.org.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ ژانویه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۰۹.
  49. «نخستین جشنواره ملی تجلیل از آثار برتر حوزه جهانی شدن برگزار شد». همشهری آنلاین. ۲۰۱۳-۰۷-۰۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۲-۲۸.
  50. «انتشارات آگاه».
  51. «سرگذشت و سوانح دانشگاه در ایران». rasabooks.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۱۰.
  52. «سرآغاز نواندیشی معاصر - شرکت سهامی انتشار». www.entesharco.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ آوریل ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۱۰.
  53. «دانشگاه ایرانی و مسئلهٔ کیفیت: جستارگشایی برای نظام تضمین کیفیت آموزش عالی ایران بر اساس بررسی تطبیقی ۱۶ کشور جهان|آموزش تطبیقی||خانه کتاب |ketab.org.ir». www.ketab.org.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ ژانویه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۰۹.
  54. «انتشارات آگاه».
  55. کتاب‌های مقصود فراستخواه بایگانی‌شده در ۱۶ ژانویه ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine،
  56. «زبان قرآن». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۰ ژوئیه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۷-۰۶-۲۴.
  57. «دین و جامعه - شرکت سهامی انتشار». www.entesharco.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۸ فوریه ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۱۰.
  58. «یادداشتهایی بر روند احیاء اصلاح و بازسازی اندیشه دینی: دین، خرد، دانش|عقل و ایمان||خانه کتاب |ketab.org.ir». www.ketab.org.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ ژانویه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۰۹.
  59. «تعریف مجدد دین به ضمیمه طنین هستی و تمنای وجود|تفکر دینی||خانه کتاب |ketab.org.ir». www.ketab.org.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۹ ژانویه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۰۹.
  60. تدبری در آیات قرآنی (کتاب اول)،
  61. «انتشارات آگاه».
  62. «تاریخ هشتادساله دانشکده فنی دانشگاه تهران | نشر نی». nashreney.com. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۵ فوریه ۲۰۱۹. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۱۰.
  63. Farasatkhah، Maghsoud (۲۰۱۵-۰۳-۰۳). Tarikhe Hashtad saleye Daneshkade Fannie Daneshgah Tehran (به Persian). Tihrān: Nashreney. شابک ۹۷۸۹۶۴۱۸۵۴۰۱۲.
  64. «تاریخ هشتادساله دانشکده فنی دانشگاه تهران – نشر نی». دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۱۱.
  65. «دانشگاه برای ایران امروز چه کرده‌است؟ / رونمایی از دو کتاب». خبرگزاری مهر | اخبار ایران و جهان | Mehr News Agency. ۲۰۲۲-۰۳-۰۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۱۱.
  66. «ما ایرانیان | نشر نی». nashreney.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۸-۱۳.
  67. «ما ایرانیان».
  68. «کتاب صوتی ما ایرانیان اثر مقصود فراستخواه». نوار. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ ژانویه ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۰۸.
  69. Farasatkhah، Maghsoud (۲۰۱۵-۰۷-۲۷). We Iranians (به Persian). Tihrān: Nashreney. شابک ۹۷۸۹۶۴۱۸۵۴۲۱۰.
  70. ما ایرانیان (کتاب)
  71. «نشر نی». www.facebook.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۲-۲۸.
  72. «روش تحقیق کیفی در علوم اجتماعی (با تأکید بر نظریه برپایه) گراندد تئوری GTM/انتشارات آگاه». www.agahbookshop.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۱-۰۸.
  73. مقصود فراستخواه. «انجمن جامعه‌شناسی ایران - روش تحقیق کیفی در علوم اجتماعی با تأکید بر «نظریه برپایه»». آگاه. کاراکتر C1 control character در |نشانی= در موقعیت 85 (کمک)
  74. مقصود فراستخواه. «روش تحقیق کیفی در علوم اجتماعی با تأکید بر نظریهٔ برپایه (گراندد تئوری «GTM")».
  75. «انتشارات آگاه».
  76. گراندد تئوری (کتاب)
  77. روش تحقیق کیفی در علوم اجتماعی با تأکید بر نظریهٔ برپایه (گراندد تئوری GTM). شابک ۹۷۸۹۶۴۴۱۶۳۶۵۴.
  78. «روش تحقیق کیفی در علوم اجتماعی با تأکید بر "نظریهٔ برپایه" (گراندد تئوری GTM)|علوم اجتماعی - تحقیق - روش‌شناسی||خانه کتاب |ketab.org.ir». www.ketab.org.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ اوت ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۸-۱۲.
  79. «کتاب روش تحقیق کیفی در علوم اجتماعی (با تأکید بر نظریه اثر مقصود فراست‌خواه - آگاه/انتشارات آگاه». www.agahbookshop.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۱۱.
  80. مؤسسه پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش عالی،
  81. «انتشارات آگاه». بایگانی‌شده از اصلی در ۶ سپتامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۴ اوت ۲۰۱۷.
  82. «نظارت و ارزشیابی در آموزش عالی (Monitoring and Evaluation in Higher Education)». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۹ ژوئن ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۱۷ ژوئن ۲۰۱۷.
  83. «نظارت و ارزشیابی در آموزش عالی». سازمان مطالعه و تدوین کتب دانشگاهی در علوم اسلامی و انسانی - سمت. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۱۱.
  84. «گاه‌وبیگاهی دانشگاه در ایران؛ مباحثی نو و انتقادی در باب دانشگاه پژوهی، مطالعات علم و آموزش عالی. تهران: آگاه».
  85. «ذهن و همه چیز: طرح واره‌هایی برای زیستن | آثار برتر». آثار برتر. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۱-۲۸.
  86. «ذهن و همه چیز: طرح‌واره‌هایی برای زیستن | نشر کرگدن». kargadanpub.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۳-۰۷.
  87. «ذهن و همه‌چیز: طرح‌واره‌هایی برای زیستن | نشر کرگدن». kargadanpub.com. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۱۱.
  88. «انتشارات آگاه - تاریخ دانشگاه در ایران - پژوهش‌کده مطالعات فرهنگی و اجتما». agahbookshop.com. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۸-۱۹.
  89. «خود اثربخشی کلید موفقیت در تعلیم و تربیت/فروشگاه اینترنتی جیحون - خرید کتاب». www.jeihoon.net. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۴ سپتامبر ۲۰۱۸. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۰۹-۲۴.
  90. «انتشارات | متن کامل آثار | متن کامل کتاب «بررسی لوازم و ابعاد فرهنگی صنعت- بازار دانش» در دسترس قرار گرفت | | پژوهشگاه فرهنگ هنر و ارتباطات». www.ricac.ac.ir. دریافت‌شده در ۲۰۱۸-۱۱-۰۹.
  91. «در مراسم پنجاهمین سال تأسیس مؤسسه از کتاب تاریخ اجتماعی مؤسسه رونمایی شد». irphe.ac.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۸-۱۵.
  92. «رویداد علمی انتشار کتاب تاریخ اجتماعی مؤسسه در پنجاه سال اخیر برگزار می‌شود». irphe.ac.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۸-۱۵.
  93. «معرفی کتاب «علوم انسانی و مسئلهٔ تأثیر اجتماعی» فراستخواه». پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. بایگانی‌شده از اصلی در ۲۶ مه ۲۰۲۳. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۱-۰۱.
  94. «کتاب دو جلدی آینده پژوهی آموزش عالی و دانشگاه در ایران مبانی و سناریوها منتشر شد». irphe.ac.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۱۰-۰۳.
  95. «آینده‌پژوهی آموزش عالی و دانشگاه در ایران؛ مبانی و سناریوها». opac.nlai.ir. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ اکتبر ۲۰۲۱. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۱۰-۰۳.
  96. Behnegarsoft.com (۲۰۲۱-۱۰-۱۳). «آینده‌پژوهی آموزش عالی و دانشگاه در ایران؛ مبانی و سناریوها | ایبنا». خبرگزاری کتاب ایران (IBNA). دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۳-۱۱.
  97. «روایت مقصود فراستخواه از مسئله توسعه در ایران». irphe.ac.ir. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۷-۱۱.
  98. «پویش فکری توسعه». پویش فکری توسعه. دریافت‌شده در ۲۰۲۲-۰۷-۱۳.
  99. روایت مقصود فراستخواه از مسئله توسعه در ایران. «روایت مقصود فراستخواه از مسئله توسعه در ایران» (PDF).
  100. Behnegarsoft.com (۲۰۲۰-۱۰-۲۱). «مقصود فراستخواه از «کنشگران مرزی» می‌گوید | ایبنا». خبرگزاری کتاب ایران (IBNA). دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۲-۱۰.
  101. «بحث و گفت‌وگو دربارهٔ کتاب «اخلاق در ایران؛ بین زمین و آسمان»». خانه اخلاق پژوهان جوان. ۲۰۲۳-۰۸-۱۶. دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۸-۱۸.
  102. Behnegarsoft.com (۲۰۲۳-۰۸-۱۶). ««اخلاق در ایران؛ بین زمین و آسمان» نقد می‌شود | ایبنا». خبرگزاری کتاب ایران (IBNA). دریافت‌شده در ۲۰۲۳-۰۸-۱۸.

پیوند به بیرون[ویرایش]