:: تأملات تنهایی ::

مقصود فراستخواه

:: تأملات تنهایی ::

مقصود فراستخواه

پارادوکس شادمانی ما

یک. سویۀ فردی شادمانی

 شادمانی در دو سطح روی می دهد. سطح نخست، واکنشی است گذرا به وقایع رضایتبخش در بیرون. اما سطح دوم مسرّتی است که از عمق هستی ما می تراود و  گاهی چنان  فزونی  می یابد که سرریز وجاری می شود. این شادی، تصمیم اگزیستانسیل ماست. پاسخ وجودی ماست به وضع این عالم و  بودن ما در آن، پاسخی است به شرایط بشری مان. با بلند نظری واز سر خطاپوشی. چشم دوختن وامیدبستن به امکانهای نهفته است حتی در پس پشت محدودیتها. راز این شادمانی طرز نگاه ما به امور است وفهمی است که از تمام تجربه های مان داریم، حتی از تجربه های سخت و  بظاهر ناخوشایند.  

سلیگمن در کتاب «شکفتن»[i](2011)، پنج مؤلفۀ شادی را بدین قرار توصیف کرده است:

1.احساسات مثبت[ii] که سمت وسوی عاطفی  ودرونی ماست.

2.مواجهۀ مثبت[iii] که نحوۀ درگیری ما با امور است.

3.ارتباطات مثبت[iv] که با آدمها واشیا داریم.

4.معنای مثبت[v] که به تجربه های مان  می دهیم.

5.عمل  مثبت وتمام وکمال[vi]  در کار وکنشی که از خود به هم می رسانیم.

دو. سویۀ اجتماعی شادمانی

میدان های اجتماعی وفضای اجتماعی، تا چه اندازه از تصمیم افراد وگروه ها برای شاد بودن آنها  حمایت می کند؟ شاخص «شادکامی ناخالص ملی»(  GNH)[vii] میزان حمایت اجتماعی از شادمانی مردمان را توضیح می دهد  و در آن هفت  مؤلفۀ یک زندگی اجتماعی خوب و با کیفیت به شرح زیر تعریف شده است:

1.بعد اقتصادی: مانند درآمد، برابری قدرت خرید و  فقدان شکاف های طبقاتی

2.بعدسیاسی: مانند ثبات  ودموکراسی  و حقوق وآزادی های فردی

3.بعد اجتماعی: از قبیل نبودن تبعیض ویا مصونیت در برابر آسیبهای اجتماعی

4.بعد سلامت جسمی مردمان

5.بعد سلامت روانی مردمان

6.بعد ساختار کسب و کار واشتغال و سازمان های کار

7.بعد پایداری محیط زیست

سه. نتیجه گیری

اگر سیستم ها ونهادها در یک جامعه، کفایت لازم برای حمایت از شادمانی مردمان را ندارند ویا حتی آن را از مردم دریغ می دارند، آنها چه می توانند بکنند؟ آیا بنشینند ومنتظر معجزه ای برای تغییر شرایط دربیرون واز بیرون  بمانند؟ راهی جز این هست که به تکیه گاه های وجودی خویش بازگردند؟ به امکان های نهفتۀ نگاه های شان وبه نحوۀ مواجهات شان با امور ومسائل، به سپهر معناهای شان وبه کنشها و ارتباطات انسانی واجتماعی شان.

این یک مقاومت انسانی و معرفتی و اخلاقی و فرهنگی در سطح وجودی است که ما در شرایط کنونی نیاز داریم. هم برای  شاد زیستن در جامعه ای  که نهادها و سیستمهایش کفایت آن را ندارد تا شور زندگی ما را صیانت بکند، وهم برای تغییر این نهادها وسیستمها.

همانگونه که در پس پشت غمخوارگی انسانی، نوعی مسرّت باطنی هست، مقاومت وپویش اجتماعی ما نیز به رغم همۀ عسرتها ودشواری های راه تغییر، شادمانی های اصیل وجودی برای افراد وگروه های طالب تغییر در برخواهد داشت با آفاق روشنی از آیندۀ این سرزمین، نیکبختی اجتماعی وپایداری.

 

Martin E. P. Seligman (2011). Flourish: A Visionary New Understanding of Happiness and Well-being. New York: Free Press.



[i] Flourish

[ii] Positive Emotions

[iii] Engagement

[iv] Positive Relationships

[v] Meaning

[vi] Accomplishments

[vii] gross national happiness

نظرات 2 + ارسال نظر
آتشک یکشنبه 30 مهر‌ماه سال 1391 ساعت 18:22

استاد عزیزم سلام. متنی از کتاب بابا لنگ دراز برای تامل و و مرتبط با این مطلب پیشکش می کنم:
از نامه های بابا لنگ دراز به جودی ابوت:
جودی! عده ای از مردم هرگز زندگی نمی کنند و زندگی را یک مسابقه دو می دانند و می خواهند هرچه زودتر به هدفی که در افق دوردست است دست یابند و متوجه نمی شوند که آن قدرخسته شده اند که شاید نتوانند به مقصد برسند و اگرهم برسند ناگهان خود را در پایان خط می بینند. درحالی که نه به مسیر توجه داشته اند و نه لذتی از آن برده اند. دیر یا زود آدم پیر و خسته می شود درحالی که از اطراف خود غافل بوده است. آن وقت دیگر رسیدن به آرزوها و اهداف هم برایش بی تفاوت می شود و فقط او می ماند و یک خستگی بی لذت و فرصت و زمانی که ازدست رفته و به دست نخواهد آمد. ...

دوست علم ورزی ومعرفت ورزی ام چشمانم همیشه پی جوی نگاه های ژرف تان است
چشم ها با چشم ها آشناست
م-ف

الشن یکشنبه 28 آبان‌ماه سال 1391 ساعت 20:36

استاد ، مطلبتان خیلی امید دهنده و الهام بخش بود ، در این شرایط تنها کاری که از ما ساخته است تغییر نگاه هایمان است و کار و کنش اجتماعی مثبت است

دوست عزیزم درود بر شما وممنون از ارزش افزوده توضیح تان...بسیار نیازمند نقد ونظر تان هستم وبهترین آرزوهایم را نثارتان می کنم
م-ف

برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد